Günümüzde teknolojinin hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte çocuklar da telefon, tablet, bilgisayar ve televizyon gibi ekranlarla çok erken yaşlarda tanışıyor. Kontrollü ve sınırlı kullanıldığında fayda sağlayabilen ekranlar, kontrolsüz kullanıldığında çocukların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişiminde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
Ekran Bağımlılığı Nedir?
Ekran bağımlılığı, çocuğun ekran karşısında geçirdiği sürenin normalin üzerinde olması ve bu sürenin çocuğun günlük yaşamını, okul başarısını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkilemesi durumudur.
Ekran Bağımlılığının Belirtileri
-
Günün büyük kısmını ekran başında geçirmek isteme
-
Ekran süresi sınırlandırıldığında öfke nöbetleri yaşama
-
Uyku düzensizlikleri
-
Arkadaş ilişkilerinde azalma
-
Derslere ve ödevlere ilginin düşmesi
-
Fiziksel aktiviteye karşı isteksizlik
Çocukların Gelişimine Etkileri
-
Dil ve Konuşma Gelişimi: Uzun süreli ekran maruziyeti, çocuğun sözel iletişim kurmasını azaltır. Konuşma gecikmeleri görülebilir.
-
Dikkat Eksikliği: Hızlı akan görseller dikkati olumsuz etkiler, odaklanma süresi kısalır.
-
Fiziksel Gelişim: Hareketsizlik obeziteye, postür bozukluklarına ve kas zayıflıklarına yol açar.
-
Sosyal Beceriler: Akranlarla oyun yerine ekran tercih edildiğinde sosyal iletişim becerileri zayıflar.
-
Duygusal Etkiler: Ekran bağımlılığı kaygı, yalnızlık ve öfke sorunlarını artırabilir.
Şeydadem’de Ekran Bağımlılığına Yaklaşım
-
Aile Eğitimi: Ekran süresini sınırlama yöntemleri öğretilir.
-
Alternatif Etkinlikler: Sanat, spor ve oyun çalışmalarıyla çocukların ilgisi farklı alanlara yönlendirilir.
-
Dikkat Geliştirme Programları: Ekran bağımlılığı nedeniyle azalan odaklanma becerileri desteklenir.
-
Sosyal Grup Çalışmaları: Çocukların akran ilişkileri güçlendirilir.
Ailelere Öneriler
-
Çocuğunuzun ekran süresini yaşına uygun olarak sınırlayın (örneğin 2–5 yaş arası için günde en fazla 1 saat).
-
Ekran kullanımını yemek, uyku öncesi veya ödül aracı olarak kullanmayın.
-
Çocuğunuza model olun; kendi ekran sürenizi de kontrol edin.
-
Birlikte oyun oynayın, kitap okuyun ve açık havada zaman geçirin.
Sonuç
Ekran bağımlılığı, doğru önlemler alınmadığında çocuğun gelişimini ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir. Ancak erken farkındalık, aile desteği ve profesyonel yönlendirme ile bu durum kontrol altına alınabilir. Şeydadem’de amaç, çocukların teknolojiyle sağlıklı bir ilişki kurmasını sağlayarak onların gelişim süreçlerini en verimli şekilde desteklemektir.